Innovaders versterken de circulaire transitie via Living Labs
Living Labs versnellen de circulaire maakindustrie
Begin 2022 lanceerde VLAIO een oproep voor ‘Living Labs’, met als doel systeemdoorbraken te realiseren in de circulaire maakindustrie. Niet alleen onderzoek, maar vooral samenwerking in de keten staat centraal: bedrijven, kennisinstellingen, sectororganisaties en overheden werken drie jaar intensief samen om oplossingen uit te testen en te delen. Zo kwamen uit deze oproep 22 Living Labs voort, die samen 18,4 miljoen euro steun kregen. De meeste projecten startten in 2023 en lopen door tot eind 2025.
Innovaders als één van de drijvende krachten
Binnen deze 22 Living Labs nemen ook leden van Innovaders: het samenwerkingsverband van Belgische collectieve onderzoekscentra en kennisinstellingen, een prominente plaats in. Met hun technische expertise en sterke verankering in de industrie zorgen ze voor impactvolle experimenten die de circulaire transitie versnellen. Hieronder een overzicht van de Living Labs waarbij Innovaders-partners vandaag betrokken zijn.
Buildwise
Buildwise is het collectief kenniscentrum voor de bouwsector in België. Het ondersteunt bedrijven met praktijkgericht onderzoek, technische expertise en digitale tools om innovatie, kwaliteit en duurzaamheid in bouwprojecten te versterken.
A. Living Lab Digital4CircularConstruction
Digitalisering is een belangrijke hefboom voor circulair bouwen. Dit project ontwikkelt een afsprakenstelsel en specifieke use cases om data-uitwisseling mogelijk te maken, bv. via materiaal- en bouwwerkpaspoorten. Buildwise speelt in dit project een centrale rol door de theoretische concepten door te vertalen in praktische tools en protocollen die door bedrijven en andere kennispartners uitgeprobeerd kunnen worden. Door data op de juiste plaats en manier ter beschikking te stellen, wordt de circulaire bouwsector efficiënter en transparanter.
B. Living Lab Circulair Beton
Beton is wereldwijd het meest gebruikte bouwmateriaal, maar ook een belangrijke bron van CO2-uitstoot en grondstofverbruik. Dit Living Lab wil de omslag naar circulair beton in Vlaanderen versnellen. Via samenwerking tussen pioniers en systeemspelers wordt gewerkt aan het vergroten van vraag en aanbod, het wegnemen van technische en niet-technische obstakels en het versterken van het ecosysteem. Zo wordt circulariteit verankerd in de sector en in beleidskaders. Om dit te bereiken wordt gefocust op het uitwerken van instrumenten die vertrouwen geven aan
nieuwe technologieën, aan tools die ontwerpers en aannemers kunnen gebruiken om circulair beton in hun projecten te integreren en aan een digitaal platform waarop de verschillende spelers elkaar kunnen vinden.
C. VL Living Lab SloopTeams
Dit project wil van Vlaanderen een echte urban mining-regio maken door grondstoffen maximaal terug te winnen bij sloopprojecten. In plaats van gefragmenteerde trajecten en focus op laagste kostprijs, werkt het Living Lab met geïntegreerde sloopteams die inzetten op vertrouwen, overleg en circulair hergebruik. Via demo-projecten en co-creatiesessies worden nieuwe methodes ontwikkeld en getest. Het resultaat is onder meer een Kennisplatform en een Gids voor coöperatief slopen, die de bouwsector concrete handvaten geven om circulaire sloop grootschalig door te voeren.
D. Living Lab BRUG
Circulaire innovaties bereiken vaak te traag de bouwbedrijven. BRUG wil die kennis sneller in de praktijk krijgen door middel van nieuwe samenwerkingsmodellen en tools. Buildwise speelt een rol in het vertalen van onderzoeksresultaten naar toepasbare technieken en methodes. Het Living Lab moet zo de kloof dichten tussen innovatie en uitvoering.
E. Living Lab “Van aarde naar waarde: toepassing van leemsteen”
Leemsteen is een ecologisch bouwmateriaal met groot circulair potentieel. Dit Living Lab onderzoekt hoe leemsteen breder kan worden toegepast, technisch gevalideerd en commercieel opgeschaald. Buildwise ondersteunt met expertise en praktijkcases. Het project wil zo een haalbaar alternatief bieden voor klassieke bouwmaterialen.
Bron: Innovaders versterken de circulaire transitie via Living Labs (Ann Debaere)
